Alles is een verhaal

Mijn naam is Ludo Luykx en ik ben kersvers natuurgids in de Groene Vallei. Ik ben wat ze noemen, - een generalist-: gespecialiseerd in niets, nieuwsgierig naar alles. Ik weet ondertussen dat een heggenmus schuifelt en een huismus wipt. Ik weet dat daar waar een mens in onze moderne samenleving meestal saai rechtdoor rent, een haas 'haken' slaat.
 
Als generalist kijk ik naar de wereld als naar een snoepdoos. Ik kies er de dingen uit die ik lekker vind en tracht dan te onthouden waarom ik juist die bepaalde keuze lekker vond. Vanuit die houding ga ik op zoek naar het spectaculaire in het gewone, het sprankelende in het doordeweekse. Een generalist hoeft niet alle namen der soorten te kennen. Hij/zij vertrekt vanuit het geheel en gaat daar op zoek naar het verhaal. Zo is het perfect mogelijk dat ik het verschil niet weet tussen boslathyrus en smalle rolklaver. Als je echter vertrekt vanuit het geheel en goed kijkt, dan zie je al snel dat ze beide tot de vlinderbloemenfamilie behoren. Dan kom je via de kiel, de zwaarden en de vlaggen van deze bloemen al heel snel bij zeerovers terecht.
 
Belangstelling voor de natuur begint bij het verlangen naar herkenning. De dingen benoemen en vatten in taal. De soorten kunnen plaatsen in hun context en zo de hoe’s en de waarom’s ontrafelen. Wie eenmaal bewondering voor de natuur heeft opgevat, stuit vanzelf op raadsels en wetenswaardigheden die deze wereld nog bijzonderder maken. Al wandelend beleef je zo memorabele momenten die je perspectief verruimen en je mentale evenwicht vergroten.
 
Tijdens mijn wandelingen zoeken we niet noodzakelijk naar het zeldzame of exclusieve. In mijn ogen is alles een verhaal. Zo heb ik het bijvoorbeeld graag over de verschoppelingen, de kneusjes der ongewervelden; de pissebed. De naam alleen al plaatst ze in de hoek der ongeliefden en je vindt ze overal. Pissebedden hebben de afstotelijke geur van ochtendlijke lakens na het bedwateren: ammoniak. Dit nuttige onding is rechtstreekse familie van de kreeft, de krab en de garnaal en heeft zo goed als geen natuurlijke vijanden. Ze zijn dan ook niet te vreten. Voeding vinden ze overal en in geval van nood kunnen ze zelfs hun eigen kak eten om te overleven. Toch is dit beestje ontzettend fragiel. Dat komt door zijn waterhuishouding. Alles in zijn leven draait om water. Wanneer zijn vochtpercentage onder de 50% daalt, is hij binnen de 30 minuten dood. Ook een waterdier dat miljoenen jaren geleden eigenwijs voor een leven op het land gekozen heeft, verdient in mijn ogen respect.
 
Kom ik toevallig langs een lijstersmidse (een lijster heeft de gewoonte om haar slakkenprooi altijd op dezelfde steen kapot te laten vallen om bij het malse vlees te kunnen.) dan begin ik mijn vertelling meestal met de slakkenkoning. Slakkenhuisjes hebben een rechtsdraaiende spiraal. Op één miljoen exemplaren zijn er echter gemiddeld 50 excentriekelingen die eigenwijs linksom draaien. Niemand weet waarom. Wiskunde is hier ook niet ver weg. De slakkenhuisspiraal lijkt als twee druppels water op de curve van Fibonacci; waar elk volgend cijfer in de reeks de som is van de twee vorige cijfers. Deze wiskundige formule brengt ons dan weer bij de gulden snede en de schone kunsten. In onze cultuur is deze slakkenhuis-spiraal in een beeldcompositie een algemeen aanvaarde regel die mede bepaalt wat mooi is. Van lijster naar slak naar koning naar wiskunde naar kunst en terug uitkomen bij het slakkenhuisje. U merkt het: tijdens het gidsen zoek ik als ‘generalist’ naar verbanden. Die verbanden weef ik als de draden van een spinnenweb tot een verhaal. Een generalist zoekt anekdotes die het verhaal van een wandeling mee helpen schrijven. Verhaaltjes die het stappen in de natuur memorabel maken. Zo wil ik (met jullie hulp) het landschap, de flora en de fauna beter leren lezen en haar verhaal ontrafelen. Ik wil verbanden kunnen leggen en begrijpen hoe soorten, habitat’s, bio-diversiteit, licht, temperatuur, enz… op elkaar inwerken. Hoe al deze verschillende elementen, als parels op een fragiel halssnoer, onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Ik wil mijn soortgenoten het verhaal kunnen vertellen hoe wij als menselijke soort kunnen proberen het evenwicht in de natuur terug te vinden. Wacht dus niet langer en kom ook eens wandelen in de Groene Vallei. Help ons een handje om het raadsel van de verwondering in een verhaal te gieten.
 
Vriendelijke groet.
Ludo Luykx

---